بررسي علل عدم تمايل به فرزندآوري در زوجين متأهل بدون فرزند استان ايلام در سال 1401: يک مطالعه پيمايشي

چکيده
پيش‌زمينه و هدف: عدم تمايل براي فرزندآوري و به دنبال آن کاهش ميزان باروري کل در سال‌هاي اخير تجربه مشترک کشورهاي پيشرفته و بسياري از کشورهاي درحال‌توسعه ازجمله ايران بوده است. آگاهي از دلايل عدم تمايل به فرزند آوري براي داشتن يک سياست‌گذاري جمعيتي مؤثر از اهميت بالايي برخوردار است. لذا مطالعه حاضر باهدف تعيين علل عدم تمايل به فرزندآوري در بين زنان متأهل استان ايلام انجام شد.
مواد و روش کار: اين مطالعه توصيفي تحليلي به‌صورت مقطعي در سطح استان ايلام در سال 1401 انجام شد. خانوارهاي بدون فرزند كه تمايل به فرزندآوري نداشتند، از طريق سامانه يکپارچه بهداشت (سيب) شناسايي و وارد مطالعه شدند. داده‌ها با استفاده از پرسشنامه دلايل عدم تمايل به فرزندآوري از زن خانوار جمع‌آوري شد. براي مقايسه ميانگين‌ها از آزمون تي مستقل و براي بررسي ارتباط بين متغيرهاي کيفي از آزمون‌هاي کاي دو و دقيق فيشر به کمک نرم‌افزار SPSS ويرايش 22 استفاده شد.
يافته‌ها: تعداد 752 خانوار موردبررسي قرار گرفتند. ميانگين سن در زنان 2/5 ± 6/26 سال و در مردان 8/4 ± 1/31 سال بود. ميانگين سن ازدواج زنان و مردان به ترتيب 0/5 ± 3/23 سال و 6/4 ± 8/27 و متوسط دوره زندگي متأهلي 6/1 ± 2/3 سال بود. نگراني از عدم تأمين آينده فرزند با 7/67 درصد، افزايش مشکلات اقتصادي زندگي با 50/60 درصد و نداشتن درآمد کافي با 58 درصد مهم‌ترين دلايل ذکرشده از سوي مادران براي عدم تمايل به فرزندآوري بودند. بين وضعيت سکونت به لحاظ شهري و روستايي و دو مؤلفه آمادگي روحي و رواني براي فرزندآوري (01/0 p<) و تداخل فرزندآوري با مسئوليت‌هاي اجتماعي (01/0 p<) ارتباط آماري معناداري مشاهده شد.
بحث و نتيجه‌گيري: نتايج نشان مي‌دهد مسائل اقتصادي از مهم‌ترين دغدغه‌ها براي تصميم‌گيري پيرامون فرزندآوري است. در کنار استفاده از سياست‌هاي تشويقي کارآمد بخصوص به لحاظ اقتصادي، الگوبرداري از اقدامات برتر در حوزه افزايش فرزندآوري در ساير کشورها يک راهبرد مؤثر خواهد بود.