بررسي تأثير آموزش مبتني بر مدل اعتقاد بهداشتي بر کيفيت خواب در بيماران تحت همودياليز

بيماري نارسايي مزمن کليه يک بيماري غيرقابلبرگشت و پيشرونده کليه در جهان و نيز ايران ميباشد و همودياليز که بهعنوان شايعترين
درمان محافظتي در اين بيماران ميباشد تأثير بسزايي در زندگي بيمار خواهد داشت. اختلال خواب در اين بيماران با مشکلات جسمي، رفتاري و رواني همراه
است. هدف اين مطالعه تعيين تأثير بهکارگيري مدل اعتقاد بهداشتي بر کيفيت خواب بيماران تحت همودياليز بيمارستان شهيد مدني خوي در سال ١٣٩٧
ميباشد.
مواد و روش کار: پژوهش حاضر يک مطالعه نيمه تجربي با طرح پيشآزمون -پسآزمون بود که بر روي ٧٠ بيمار واجد شرايط، بهصورت نمونهگيري تصادفي از
جامعه در دسترس انتخاب و به دو گروه مداخله و کنترل تخصيص داده شدند و ابزار پژوهش پرسشنامه دموگرافيک و پرسشنامه کيفيت خواب پيتزبورگ بود که
طي جلسه اول، توسط پژوهشگر براي هر دو گروه تکميل گرديد سپس براي گروه مداخله برنامه آموزشي مدل اعتقاد بهداشتي در شش مرحله (حساسيت درک
شده، شدت درک شده، منافع درک شده، موانع درک شده، راهنماهايي براي عمل و خودکارآمدي درک شده) در قالب هشت جلسه يکساعته (هر هفته يک
جلسه) که بهصورت گروهي و پيگيري به مدت دو ماه انجام گرفت. در گروه کنترل نيز مراقبتهاي روتين انجام شد و هيچ مداخله خاصي انجام نگرديد. مجدداً
پرسشنامه کيفيت خواب توسط پژوهشگر براي هر دو گروه تکميل گرديد بهمنظور تحليل دادهها از آمار توصيفي و استنباطي استفاده شد. دادهها توسط نرمافزار
نسخه ۲۴ و آزمونهاي آماري تي مستقل، کاي اسکوئر و من- ويتني و ويلکاکسون تجزيهوتحليل شدند. spss
. (p> يافتهها: بر اساس يافتههاي بهدستآمده اختلاف ميانگين نمره کل کيفيت خواب در دو گروه مداخله و کنترل قبل از مداخله ازنظر آماري معنيدار نبود( 0.05
ولي بعد از مداخله، اختلاف ميانگين نمره کيفيت خواب در تمامي ابعاد بهجز بعد استفاده از داروهاي خوابآور در دو گروه مداخله و کنترل ازنظر آماري معنيدار
.(P< بود ( 0.05
بحث و نتيجهگيري: آموزش بر اساس مراحل مدل اعتقاد بهداشتي ميتواند در بهبود و ارتقاء کيفيت خواب بيماران تحت همودياليز مؤثر باشد. آموزش پرستاران
در خصوص استفاده از اين مدل، ميتواند بر بهبود کيفيت خواب بيماران تأثيرگذار باشد. بنابراين استفاده از اين مدل براي مراقبت اين بيماران و بيماران مشابه
توصيه ميشود.