تهيه و ارزيابي اشکال دارويي نوين پيوگليتازون: مطالعه اثربخشي در کاهش گلوکز خون و بهبود زخم در مدل موش صحرايي ديابتي

ديابت نوعي اختلال در سوخت‌وساز بدن است که با بالا بودن گلوکز خون و مقاومت به انسولين همراه است. پيوگليتازون يکي از داروهاي مؤثر در کاهش مقاومت به انسولين است و اثرات ضدالتهابي دارد. هدف از اين کار تهيه نانوفيبرهاي حاوي پيوگليتازون و ارزيابي اثربخشي آن به‌عنوان سيستم کاشتني زير جلدي جهت کاهش ميزان گلوکز خون است. اثر نانوفيبرهاي حاوي پيوگليتازون به‌عنوان پانسمان براي ترميم زخم در مدل موش صحرايي ديابتي نيز بررسي شد.
مواد و روش کار: در اين مطالعه براي ساخت نانوفيبرها از روش الکتروريسي استفاده شد. ساختار و خصوصيات فيبرها با استفاده از ميکروسکوپ الکتروني و طيف‌سنجي مادون‌قرمز تبديل فوريه موردمطالعه قرار گرفت. اثرات کاشت زيرپوستي نانوفيبرها بر ميزان گلوکز خون موش‌هاي صحرايي بررسي و با انسولين مقايسه شد. همچنين ميزان تأثيرگذاري نانوفيبرها در ترميم زخم‌هاي پوستي در موش‌هاي صحرايي ديابتي نيز مطالعه شد.
يافته‌ها: فرمولاسيون‌هاي تهيه‌شده در صورت استفاده به‌صورت کاشت زيرپوستي قادر به کاهش معني‌داري در ميزان گلوکز خون نشد. فرمولاسيون تهيه‌شده به‌صورت پانسمان اثرات مطلوبي را در مدل ترميم زخم و سرعت بسته شدن آن نشان داد. اين اثر ممکن است ناشي از خصوصيات ضدالتهابي دارو باشد. پانسمان به مقدار مطلوبي تشکيل لايه‌هاي اپيدرم و درم پوستي را تسريع داد.
بحث و نتيجه‌گيري: مطالعات هيستولوژي نشان داد که زخم‌هاي درمان شده با نانوفيبرهاي حاوي پيوگليتازون به علت داشتن اثرات ضدالتهابي، باعث تسريع در بهبود زخم در مدل‌هاي موش‌هاي صحرايي ديابت نوع يک شد. نانوفيبرهاي حاوي پيوگليتازون باعث تشکيل و تکامل فيبرهاي کلاژن و بهبود شکل‌گيري لايه‌هاي اپيدرم و درم شده و همچنين باعث کاهش سلول‌هاي التهابي گرديد. اين سيستم دارورساني موفق به کاهش معني‌دار گلوکز خون در مدل‌هاي حيواني نشد. دلايل احتمالي اين مسئله شامل کم بودن غلظت داروي بارگذاري شده و محلوليت پايين دارو است.