پيشگويي‌کننده‌هاي قصد تغذيه انحصاري با شير مادر در زنان باردار ايراني:کاربردي از تئوري رفتار برنامه‌ريزي‌شده

: تغذيه انحصاري با شير مادر در 6 ماه اول زندگي و تداوم آن به همراه غذاهاي کمکي تا دوسالگي، مطمئن‌ترين، ارزان‌ترين و اثربخش‌ترين روش تغذيه کودکان است. عليرغم آثار و پيامدهاي مثبت رفتار تغذيه انحصاري با شير مادر روي سلامت کودک و مادر، بيشتر مادران از آن استقبال نمي‌کنند. تعيين عوامل مؤثر بر قصد رفتار تغذيه انحصاري با شير مادر در اتخاذ اين رفتار ضروري بوده و در اين راستا استفاده از تئوري‌ها و مدل‌هاي تغيير رفتار کمک‌کننده است. لذا اين مطالعه به‌منظور تعيين پيشگوي کننده¬هاي قصد رفتار تغذيه انحصاري با شير مادر بر اساس تئوري رفتار برنامه‌ريزي‌شده در زنان باردار شهر اروميه انجام گرفت.
مواد و روش کار: اين مطالعه توصيفي‌ از نوع مقطعي-همبستگي بر روي 200 مادر باردار مراجعه‌کننده به مراکز خدمات جامع سلامت شهر اروميه انجام گرفت. نمونه‌ها به روش نمونه‌گيري خوشه‌اي چندمرحله‌اي انتخاب شدند. براي جمع‌آوري داده‌ها از يک پرسشنامه روا و پايا شامل سؤالات دموگرافيک، آگاهي، سازه‌هاي تئوري رفتار برنامه‌ريزي‌شده استفاده شد. تحليل داده‌ها با استفاده از روش‌هاي آمار توصيفي و استنباطي در نرم‌افزار SPSS نسخه 22 انجام شد.
يافته‌ها: مطالعه آشکار کرد که بين قصد تغذيه انحصاري با شير مادر و آگاهي، نگرش، هنجارهاي انتزاعي و کنترل رفتاري درک‌شده همبستگي مثبت و معنادار آماري وجود داشت. تئوري رفتار برنامه‌ريزي‌شده 6/34 درصد از واريانس قصد رفتاري را پيشگويي کرد و هنجارهاي انتزاعي (01/0p <،527/0= β) و آگاهي (05/0p <،136/0 β=) قوي‌ترين پيشگويي‌کننده‌ها بودند.
بحث و نتيجه‌گيري: نتايج اين مطالعه، تأثير آگاهي و هنجارهاي انتزاعي را بر قصد تغذيه انحصاري با شير مادر زنان باردار شهر اروميه تائيد کرد. لذا به نظر مي‌رسد به‌منظور بهبود سلامت زنان، کودکان و ترويج تغذيه انحصاري با شير مادر مي‌توان در برنامه‌هاي آموزشي نقش اين عوامل را مدنظر داشت.