مقايسه اثربخشي سه شيوه مداخله کتاب‌درماني، درمان فعال‌سازي رفتاري و شناخت‌درماني مبتني بر ذهن آگاهي بر پريشاني روان‌شناختي در زنان مبتلا به ديابت نوع دو: يک مطالعه نيمه تجربي

عوارض ديابت به‌عنوان يک بيماري مزمن، باعث ايجاد پريشاني روان‌شناختي در مبتلايان مي‌شود و افسردگي، اضطراب و استرس که از مؤلفه‌هاي اين پريشاني هستند بر روند مديريت بيماري و پيامدهاي آن تأثير مي‌گذارند. بر اين اساس، هدف اين پژوهش مقايسه سه روش مداخله کتاب‌درماني، درمان فعال‌سازي رفتاري و شناخت‌درماني مبتني بر ذهن آگاهي بر پريشاني روان‌شناختي در زنان مبتلا به ديابت نوع دو بود.
مواد و روش کار: اين پژوهش به‌صورت نيمه تجربي با طرح پيش‌آزمون - پس‌آزمون با گروه کنترل اجرا شد. جامعه آماري آن زنان مبتلا به ديابت نوع دو‌‌ مراجعه‌کننده به کلينيک سجاد تهران در سه ماه نخست سال 1402 بود که 60 نفر با نمونه‌گيري در دسترس انتخاب و به‌صورت تصادفي ساده در چهار گروه جايگذاري شدند. داده‌ها در دو مرحله پيش‌آزمون و پس‌آزمون با مقياس افسردگي، اضطراب و استرس لويبوند و لويبوند (۱۹۹۵) جمع‌آوري شدند. تحليل آماري با نرم‌افزار SPSS نسخه ۲۲ با روش تحليل کوواريانس چندمتغيري انجام شد.
يافته‌ها: نتايج نشان‌دهنده تأثير معنادار هر سه مداخله بر افسردگي، اضطراب و استرس در سطح 05/0 بود (05/0> P). همچنين، تفاوتي معنادار (05/0> P) بين تأثير شناخت‌درماني مبتني بر ذهن آگاهي با درمان فعال‌سازي رفتاري و کتاب‌درماني بر افسردگي، اضطراب و استرس مشاهده شد، اما بين تأثير درمان فعال‌سازي رفتاري با کتاب‌درماني تفاوتي معنادار مشاهده نشد (05/0<P).
بحث و نتيجه‌گيري: با توجه به تأثير و پايداري بيشتر شناخت‌درماني مبتني بر ذهن آگاهي، اجراي اين مداخله با هدف کاهش پريشاني روان‌شناختي ناشي از عوارض ديابت همراه با درمان‌هاي پزشکي در مراکز درماني پيشنهاد مي‌شود.