توسعه يک سنسور رنگ سنجي مبتني بر نانومنشورهاي نقره براي اندازه‌گيري داروي مرکاپتوپورين با استفاده از گوشي هوشمند

داروي مرکاپتوپورين خاصيت ضد سرطاني دارد، به‌ويژه براي درمان لوسمي حاد کودکي استفاده مي‌شود. مانند ساير داروهاي شيمي‌درماني، اين دارو داراي اثرات نامطلوب قابل‌توجهي ازجمله سميت کبدي، سرکوب سيستم ايمني و سرکوب سلولي است. بنابراين، کنترل دوز مصرفي اين دارو در بدن انسان ضروري است. روش‌هاي مورداستفاده براي اندازه‌گيري مرکاپتوپورين زمان‌بر و پرهزينه هستند. ازاين‌رو، ارائه‌ي يک روش حساس و ساده براي ارزيابي اين دارو اهميت دارد.
مواد و روش‌ کار: نانومنشورهاي نقره با استفاده از نيترات نقره، پلي ونيل پيروليدين، هيدروژن پراکسيد و سديم بورهيدريد سنتز شدند. صحت سنتز آن‌ها با رسم طيف جذبي و تصويربرداري ميکروسکوپ الکتروني (TEM) تأييد شد. ديسک‌هاي ژل آگاروز حاوي نانومنشورهاي نقره تهيه شدند و در شرايط بهينه آزمايشي در معرض غلظت‌هاي مختلف مرکاپتوپورين قرار گرفتند. در ادامه اين ديسک‌ها به محلول يديد اضافه شدند. درنهايت تصويربرداري با گوشي هوشمند براي پردازش ميزان شدت رنگ RGB انجام شد.
يافته‌ها: تصاوير TEM نشان داد نانومنشورهاي نقره به‌درستي سنتز شده‌اند. سه پيک اختصاصي رزونانس پلاسومون سطحي نانومنشورهاي نقره در طول‌موج‌هاي ۳۳۰، ۴۸۵ و ۷۳۵ نانومتر ظاهر شد. گوشه‌هاي نانومنشورهاي نقره که در ژل آگاروز تثبيت شده بودند در حضور يديد خورده شدند و تغيير رنگ ژل از آبي (۱۰۰R:) به بنفش (۱۲۳R:) مشاهده شد. مرکاپتوپورين از گوشه‌هاي نانومنشورهاي نقره در برابر يديد محافظت کرده و رنگ آبي ژل حفظ مي‌شود.
بحث و نتيجه‌گيري: ميزان تغيير رنگ ديسک‌هاي حاوي نانومنشور نقره با غلظت مرکاپتوپورين متناسب بود. بر اين اساس روش رنگ سنجي براي سنجش مرکاپتوپورين توسعه داده شد. محدوده خطي روش ۱ تا ۲۰ و حد تشخيص ۰.۹ ميکرومولار به دست آمد. از اين ‌روش براي اندازه‌گيري مرکاپتوپورين در نمونه قرص تجاري آن استفاده شد و نتايج رضايت بخشي به دست آمد.